Hiszpańscy konkwistadorzy i imperium kolonialne (artykuł) | Khan academy (2023)

• W europejskim wyścigu do dominacji kolonialnej traktat z Tordesillas legitymizował hiszpańskie posiadłości w Nowym Świecie, wskazując hiszpański prymat nad Portugalią.

• Sukcesy Kolumba zapoczątkowały erę hiszpańskich podbojów, która skłoniła wielu innych europejskich odkrywców do podjęcia podobnych projektów kolonizacyjnych.

• Hiszpania zyskała ogromne bogactwo dzięki temu ekspansjonizmowi, co przełożyło się na napływ hiszpańskiej sztuki i kapitału kulturowego.

Kolonizacja wysp atlantyckich przez Kolumba zapoczątkowała erę agresywnej hiszpańskiej ekspansji przez Atlantyk. Hiszpańska kolonizacja po Kolumbie przyspieszyła rywalizację między Hiszpanią a Portugalią do bezprecedensowego poziomu. Oba mocarstwa rywalizowały o dominację poprzez zdobywanie nowych ziem.

W latach osiemdziesiątych XIV wieku papież Sykstus IV nadał Portugalii prawo do wszystkich ziem na południe od Wysp Zielonego Przylądka, co skłoniło króla Portugalii do twierdzenia, że ​​ziemie odkryte przez Kolumba należą do Portugalii, a nie do Hiszpanii. Ale w 1493 roku urodzony w Hiszpanii papież Aleksander VI wydał dwa dekrety papieskie, które dały legitymację atlantyckim roszczeniom Hiszpanii w stosunku do roszczeń Portugalii. Mając nadzieję na uratowanie portugalskich posiadłości, król João II wynegocjował traktat z Hiszpanią. TheTraktat z Tordesillasw 1494 roku poprowadził linię północ-południe przez Amerykę Południową. Hiszpania zdobyła terytorium na zachód od linii, podczas gdy Portugalia zachowała ziemie na wschód od linii, w tym wschodnie wybrzeże Brazylii.

Odkrycie Kolumba otworzyło wrota hiszpańskiej eksploracji. Zainspirowani opowieściami o rzekach złota i nieśmiałych, plastycznych tubylcach, późniejsi hiszpańscy odkrywcy byli nieustępliwi w poszukiwaniu ziemi i złota. Hiszpańscy odkrywcy mający nadzieję na podbój Nowego Świata byli znani jakozdobywcy. Hernán Cortés przybył na Hispaniolę w 1504 roku i brał udział w podboju wyspy. Cortés następnie poprowadził eksplorację Półwyspu Jukatan w nadziei na osiągnięcie chwały.

W 1519 roku wkroczył Cortéstenochtitlan, stolica Imperium Azteków/Meksyków. On i jego ludzie byli zdumieni wyrafinowanymi ogrodami i świątyniami w mieście, ale byli przerażeni praktyką składania ofiar z ludzi. Przede wszystkim bogactwo Azteków w złocie fascynowało hiszpańskich odkrywców.

Mając nadzieję na zdobycie władzy nad miastem, Cortés przejąłMoctezuma, władca Azteków, zakładnik. Następnie Hiszpanie zamordowali setki wysoko postawionych Meksykanów podczas święta religijnego, ale mieszkańcy Tenochtitlán szybko zemścili się. Cortés i jego ludzie uciekli, by ratować życie.

Po swojej porażce Cortés powoli tworzył sojusze i rekrutował dziesiątki tysięcy rdzennych ludów, którym nie podobały się rządy Azteków. Tylko grając na rozłamie między różnymi grupami w Imperium Azteków, Hiszpanie byli w stanie schwytać Tenochtitlán. W sierpniu 1521 roku Cortés zajął Tenochtitlán dla Hiszpanii i zmienił jego nazwęMeksyk. Hiszpanie przywieźli także ospę, która bardzo odbiła się na mieszkańcach Tenochtitlán. Choroba odegrała znacznie większą rolę w upadku miasta niż przemoc.

Cortésowi pomagała także kobieta z plemienia Nahua, tzwMalintzin— znany również jako La Malinche lub Doña Marina, jej hiszpańskie imię — któremu tubylcy z Tabasco oddali mu hołd. Malintzin tłumaczył dla Cortésa i dobrowolnie lub pod przymusem nawiązał z nim fizyczny związek. Ich syn, Martín, mógł być pierwszymmetys— osoba o mieszanym pochodzeniu rdzennych Amerykanów i Europejczyków. Malintzin pozostaje kontrowersyjną postacią w historii Świata Atlantyckiego; niektórzy postrzegają ją jako zdrajczynię, ponieważ pomogła Cortésowi podbić Azteków, podczas gdy inni postrzegają ją jako ofiarę ekspansji europejskiej. Niezależnie od tego, bez pomocy Malintzina, Cortés nie byłby w stanie zdemontować imperium Azteków.

Kolejny konkwistador,Franciszka Pizarra, udał się na hiszpańskie Karaiby w 1509 roku, zwabiony obietnicą bogactwa i tytułów. Brał udział w udanych wyprawach do Panamy, zanim śledził plotki o bogactwie Inków na południu. Chociaż jego pierwsze wysiłki przeciwko Imperium Inków w latach dwudziestych XVI wieku nie powiodły się, Pizarro schwytał cesarza Inków Atahualpę w 1532 roku i wkrótce potem go stracił. W 1533 roku Pizarro założył Limę w Peru. Podobnie jak Cortés, Pizarro musiał walczyć nie tylko z rdzennymi mieszkańcami ziem, które podbijał, ale także z konkurentami z własnego kraju — hiszpański rywal, Diego de Almagro, zamordował go w 1541 roku.

Hernanda Sotobrał udział w podboju Inków przez Pizarra, a od 1539 do 1542 prowadził własne wyprawy do terenów dzisiejszych południowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych. On i jego zwolennicy zbadali współczesną Florydę, Georgię, Karoliny, Tennessee, Alabamę, Mississippi, Arkansas, Oklahomę, Luizjanę i Teksas. Przynieśli europejskie choroby i przemoc, pochłaniając tysiące rdzennych mieszkańców. W 1542 roku sam de Soto zmarł z powodu choroby. Hiszpanie, którzy przeżyli, wrócili do Mexico City, nie znajdując spodziewanej obfitości złota i srebra.

Franciszka Vasqueza de Coronadoudał się do Meksyku, zwanego wówczas Nową Hiszpanią, w 1535 r. W latach 1540-1542 Coronado poprowadził Hiszpanów i rdzennych sojuszników na wielką eksplorację południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych. Odkrył Wielki Kanion, rzekę Kolorado i inne cuda natury. Zimą 1540–41 odkrywcy prowadzili wojnę zTiwamieszkańców dzisiejszego Nowego Meksyku. Jednak zamiast doprowadzić do odkrycia złota i srebra, wyprawa po prostu doprowadziła Coronado do bankructwa.

Do 1600 roku Hiszpania odniosła znaczne korzyści pieniężne z zasobów Nowego Świata. Złoto i srebro zaczęło łączyć narody europejskie poprzez wymianę handlową, a podaż pieniądza w Hiszpanii gwałtownie wzrosła, co oznaczało początek systemu gospodarczego znanego jakokapitalizm. Nowe bogactwo ostatecznie spowodowało masową inflację i trudności gospodarcze. Jednak Hiszpania zyskała kreatywny kapitał dzięki nowemu globalnemu zasięgowi. Wydarzenia te katapultowały Hiszpanię w Złoty Wiek, czyli tzwzłoty wiek.

Bogactwa napływały z kolonii, a nowe idee napływały z innych krajów i nowych ziem. Dynastia Habsburgów – panująca na terenach Austrii, Holandii, Neapolu, Sycylii i Hiszpanii – wspierała i finansowała rozkwit kultury hiszpańskiego renesansu, zarównow koloniachiw Hiszpanii.

Jednym z najsłynniejszych dzieł tego okresu jest powieśćPomysłowy dżentelmen Don Kichot z La Manchy, autorstwa Miguela de Cervantesa. Ta dwutomowa książka — 1605 i 1618 — opowiadała barwną historię ohidalgolub dżentelmen, który czyta tyle opowieści o rycerstwie i rycerstwie, że nie jest w stanie odróżnić rzeczywistości od fikcji. Wraz ze swoim wiernym pomocnikiem, Sancho Pansą, Don Kichot pozostawia za sobą rzeczywistość i wyrusza na odrodzenie rycerskości, tocząc bitwę z wrogami Hiszpanii, których uważa za wrogów.

W tym czasie Hiszpania wyprodukowała również imponującą sztukę.Las Meninas,Druhny honorowe, namalowany przezDiego Velazquezaz 1656 roku, jest jednym z najbardziej znanych obrazów w historii. Velázquez namalował się na tym imponującym, dużym królewskim portrecie – pokazano go trzymającego pędzel i sztalugę po lewej stronie – i odważnie umieścił widza w miejscu, w którym staliby król i królowa.

Jak rdzenni mieszkańcy ukształtowali przebieg hiszpańskiego podboju?

Dlaczego wielu konkwistadorom nie udało się założyć kolonii w Nowym Świecie? Jakie czynniki prowadzą do ich śmierci?

W jaki sposób Złoty Wiek Hiszpanii przekazywał ideały podobne do ideałów hiszpańskiego projektu kolonizacji?